تغذیه و مدیریت دوره انتقال ( دوره قبل زایش) فاکتور کلیدی در سلامتی گاو و سودآوری در دوره شیردهی بعدی است. تغییر نیاز تغذیهای پایین در اواخر آبستنی به نیاز بالا در اوایل شیردهی به عادت پذیری سیستم متابولیکی و سایر پارامترهای فیزیولوژیک نیاز دارد(Bell, ۱۹۹۵). مصرف ماده خشک در اواخر آبستنی گاو یکی از مهمترین فاکتورهای موثر بر وضعیت متابولیکی گاو در دوره انتقال است. درکلی در سال ۱۹۹۹ تعداد کمی از مطالعات را خلاصه کرد که ثابت میکرد رابطه محکمی بین ماده خشک مصرفی در اوایل زایش با وقوع آسیبهای متابولیکی وجود دارد. چندین استراتژی تغذیهای برای بهبود عادت پذیری گاوها در دوره انتقال پیشنهاد شده است.
بررسیهای گرومر در سال ۱۹۹۳ نشان داد که چربی جیره سهم مهمی در کاهش موبیلیزه شدن چربی (انتقال و تجزیه چربی بدن) و ذخیره و صرفهجویی در گلوکز توسط کاهش نیاز به NADPH برای سنتز چربی شیر در غدد پستان دارد. گزارشات کمی اثر استفاده از چربی در دوره قبل از زایش گاوهای شیری وجود دارد. در گزارش گرام و همکارانش در سال ۱۹۹۶ استفاده از چربی مایع در جیره (به میزان ۶.۵% جیره براساس ماده خشک) از اول دوره خشکی تا ۷ روز قبل از زایش ادامه یافت و باعث کاهش مصرف ماده خشک و NEL مصرفی، کاهش تجمع تری گلیسیرید در کبد در روز بعد زایش، افزایش غلظت NEFA و کاهش غلظت انسولین پلاسما شد.
در گزارش داگلاس و همکارانش در سال ۲۰۰۴ استفاده کمتر از مکمل چربی در گاوهای خشک (۳.۶۴% ماده خشک جیره) اثری بر مصرف ماده خشک، NEL مصرفی و تجمع چربی در بافت کبدی در دوره انتقال نداشت. داگلاس و همکارانش در سال ۲۰۰۴ پیشنهاد کردند که تجمع چربی کمتر در کبد که توسط گرام در سال ۱۹۹۶ گزارششده به دلیل کاهش انسولین پلاسما در گاوهای مصرفکننده مکمل چربی بوده است. در هر دوی این گزارشات از چربی محافظت نشده استفاده شده بود که ممکن است بر هضم سایر اجزای جیره تأثیر گذاشته باشد و موجب ابهام در نتایج شود(Jenkins, ۱۹۹۳).
در بعضی از پژوهشها برای بهبود وضعیت متابولیکی گاو در دوره انتقال از پیش سازهای گلوکوژنیک در جیره استفاده میشود. پروپیلن گلیکول (PGLY) یک پیش ساز گلوکوژنیک است که سریعاً از شکمبه جذبشده و برای گلوکونئوژنز در کبد مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از پروپیلن گلیکول اثرات مثبت کمی در وضعیت انرژی و اثرات اصلی سودمند آن که از شکل بلوس خوراکی حاصلشده، افزایش ترشح انسولین است(Christensen et al., ۱۹۹۷). در بیشتر مطالعات پروپیلن گلایکول بعد از زایش یا در اوایل شیردهی استفاده شده است. هدف این پژوهش تعیین اثرات استفاده از چربی محافظتشده شکمبه ای (شامل نسبت زیاد یا کم چربیهای غیراشباع و مکملی حاوی ۵۵% PGLY خشک از شروع دوره کلوزآپ) بر خوراک مصرفی، تولید و متابولیتهای پلاسما است.
از گاوهای چند بار زایش برای ارزیابی اثر مکمل چربی و پروپیلن گلایکول (مکمل حاوی ۵۵% PGLY و مکمل چربی پریل (PrFA) حاوی نسبت کمی از اسیدهای چرب غیراشباع و مکمل اسید چرب کلسیمی (CaLFA) حاوی نسبت زیادی از اسیدهای چرب غیراشباع) بر تولید و مصرف خوراک استفاده شد. پنجاه و سه گاو (۲۶۵ روز آبستن) به ۴ گروه تقسیم شدند شامل:
۱- گاوهای گروه کنترل که جیره گاوهای خشک و بعد از زایش جیره گاوهای شیرده را مصرف کردند.
۲- گاوهای مصرفکننده مکمل PGLY (به میزان ۵۰۰ گرم در روز برای هر گاو) از دوره خشکی تا ۲۱ روز بعد زایش.
۳- گاوهای مصرفکننده مکمل چربی پریل (PrFA) به میزان ۲۳۰ گرم برای هر گاو در هر روز تا روز ۱۰۰ بعد از زایش.
۴- شامل گاوهای مصرفکننده اسید چرب کلسیمی به میزان ۲۱۵ گرم در روز به ازای هر گاو تا ۱۰۰ روز بعد از زایش.
ماده خشک مصرفی در تیمار PGLY و تیمار کنترل بیشتر از تیمارهای PrFA و CaLFA بود ولی در دوره بعد زایش ماده خشک مصرفی در تیمار PrFA بیشتر از گروه کنترل بود. تولید شیر در ۱۰ روز اول پس از زایش در هر دو گروه مصرفکننده مکمل چربی (PrFA و CaLFA) به میزان ۴.۵% بیشتر از گروه کنترل بود. غلظت گلوکز پلاسما قبل و بعد زایش در گروه مصرفکننده PGLY بیشتر از گروههای مصرفکننده مکمل چربی (PrFA و CaLFA) و مشابه با گروه کنترل بود. غلظت NEFA در پلاسما قبل از زایش در گروههای PrFA و CaLFA (نسبت به گروه کنترل و گروه PGLY) به ترتیب ۴۳ و ۷۰% افزایش یافت. در هر دو گروه مصرفکننده مکمل چربی غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات قبل و بعد از زایش بیشتر از گروه کنترل و PGLY افزایش یافت.
غلظت انسولین پلاسما در دوره انتقال در گروه کنترل، ۱.۷ برابر بیشتر از گروه PrFA و ۲.۱ برابر بیشتر از گروه CaLFA بود. ماده خشک مصرفی در دورهی قبل و بعد از زایش در گروه PrFA بیشتر از گروه CaLFA بود. غلظت NEFA قبل از زایش در گروه CaLFA ۱۹% بیشتر و غلظت انسولین ۲۱% کمتر از گروه PrFA بود. تفاوت معنیداری در میزان ماده خشک مصرفی، گلوکز پلاسما، و غلظتهای پلاسمایی NEFA و بتاهیدروکسی بوتیرات در بین گروه کنترل و PGLY مشاهده نشد. استفاده از چربی در گاوهای آبستن (دوره آخر آبستنی)، همان طور که متابولیت های پلاسما نشان داد مصرف ماده خشک را کاهش داد و اثر منفی بر وضعیت متابولیکی گاو داشت. بعلاوه چربی محافظتشده با نسبت بالایی از اسید های چرب غیر اشباع (CaLFA) تاثیر بیشتری بر افزایش NEFA و کاهش انسولین، نسبت به PrFA (حاوی نسبت کمی از اسیدهای چرب غیر اشباع) داشت.
- Moallem, M. Katz, A. Arieli, and H. Lehrer. ۲۰۰۷. Effects of Peripartum Propylene Glycol or Fats Differing in Fatty Acid Profiles on Feed Intake, Production, and Plasma Metabolites in Dairy Cows. J. Dairy Sci. ۹۰:۳۸۴۶–۳۸۵۶.