رقابت بر سر مصرف خوراک

اثر رقابت بر سر آخور (برای مصرف خوراک) بر مصرف خوراک و رفتارشناسی گاو شیری در دوره انتقال

گاو شیری در دوره انتقال به بیماری‌های متابولیکی، عفونی و لنگش حساس است (Knott et al., ۲۰۰۷). پژوهش‌های اخیر بر عوامل خطر برای بیماری­ها و لنگش (Lameness) در طول دوره انتقال تمرکز کرده ­اند. برای مثال نشان داده‌شده که ماده خشک مصرفی (DMI) یکی از عوامل مهم مشارکت‌کننده در حساسیت به بیماری است؛ گاوهایی که در دوره­ی بعد از زایش به متریت بالینی و یا تحت بالینی مبتلا می‌شوند، ماده خشک کمتری نسبت به گاوهای سالم مصرفی کرده اند (Huzzey et al., ۲۰۰۷). رابطه بین DMI و سیستم ایمنی پیچیده است و احتمالاً ناشی از بالانس منفی انرژی در طول دوره­ی انتقال است (Bell, ۱۹۹۵).

هرچند که نگه‌داشتن DMI در سطح مطلوب در دوره­ی انتقال مهم است ولی مطالعات کمی در مورد عوامل محیطی موثر بر مصرف خوراک در دوره انتقال انجام شده است. برخی محققین فاکتورهای مدیریتی موثر بر رفتار مصرف خوراک (مثل ایجاد مانع تغذیه‌ای و استراتژی گروه‌بندی) در گاوهای اواسط شیردهی، را بررسی کرده اند (Huzzey et al., ۲۰۰۶). برای مثال در سیستم جایگاه فری استال که فضای مصرف خوراک برای گاوها محدود می‌شود؛ رقابت برای مصرف خوراک می‌تواند فعالیت مصرف خوراک را کاهش دهد. از سویی استراتژی­های تغذیه‌ای که رقابت بر سر مصرف خوراک را کاهش دهند، فعالیت مصرف خوراک را به خصوص در گاوهای ضعیف تر و کوچک‌تر افزایش می‌دهند (DeVries et al., ۲۰۰۴).

رقابت بر سر آخور، زمان ایستادن (انتظار برای آخور برای به دست آوردن خوراک) را به خصوص برای گاوهای ضعیف افزایش می‌دهد (Huzzey et al., ۲۰۰۶)، همچنین ایستادن بیش از حد دام با لنگش ارتباط دارد (Singh et al., ۱۹۹۳). اخیراً مطالعه‌ای راجع به شناسایی اثرات رقابت بر رفتار گاو شیری در دوره انتقال انجام شده است که هدف آن بررسی اثر فضای خوراک دهی رقابتی، بر گاوهای یک بار زایش و چند بار زایش به طور جداگانه بود. این پژوهشگران فرض کرده بودند که کاهش فضای آخور، رقابت را افزایش خواهد داد و باعث کاهش مصرف خوراک و همچنین باعث تغییر رفتارهای مصرف خوراک و ایستادن در گاو شیری در دوره انتقال خواهد شد. آنها انتظار داشتند که پاسخ انفرادی گاوها به رقابت متفاوت باشد.

رقابت بر سر خوراک مصرف خوراک را در دوره میانه شیردهی کاهش می‌دهد اما اثر رقابت در دوره انتقال هنوز به خوبی شناخته نشده است. ماده خشک مصرفی، رفتار ایستادن و غذا خوردن از ۱ هفته قبل از زایش تا ۲ هفته بعد از زایش برای ۳۶ گاو شیری هلشتاین ثبت شد. دفعات جابجایی گاوها سر آخور (ظرف خوراک) هفته قبل از زایش رکوردگیری شد. گاوها به دو گروه رقابتی (۲ گاو به ازای هر ظرف غذا) و غیر رقابتی (۱ گاو به ازای هر ظرف غذا) تقسیم شدند. تیمارها بر اساس تعداد زایش و میزان مصرف خوراک بالانس شدند. در نتیجه ۸ گاو یک‌بار زایش و ۱۰ گاو چند بار زایش در هر تیمار قرار گرفتند.

رقابت تعداد دفعات جابجایی در سر ظرف خوراک، در هر دو گروه یک بار زایش و چند بار زایش را افزایش داد. تغییری در مصرف خوراک و زمان ایستادن در گاوهای یک بار زایش در حالت رقابتی مشاهده نشد اما زمان مصرف هر وعده خوراک در طول هفته قبل از زایش افزایش یافت (۲۸ دقیقه در رقابتی در مقابل ۲۴ دقیقه در غیررقابتی). در هفته قبل و بعد از زایش در گاوهای چند بار زایش رقابتی، گاوها نسبت به گروه غیررقابتی زمان مصرف خوراک کمتری داشتند.

گاوهای چند بار زایش نرخ مصرف خوراک سریع تری در دو هفته بعد از زایش داشتند و گاوهای چند بار زایش رقابتی زمان ایستادن (غیر غذا خوردن) بیشتری نسبت به گاوهای غیررقابتی داشتند. نرخ (مقدار خورده شده در واحد زمان) مصرف خوراک با شاخص جابجایی در گاوهای چند بار زایش مرتبط است، به این ترتیب که گاوهایی با شاخص جابجایی کمتر، نرخ مصرف خوراک سریع‌تری دارند.

نتایج نشان می‌دهد محدود کرد دسترسی به خوراک میزان جابجایی را صرف‌نظر از سن گاو، افزایش می‌دهد و رفتار خوراک خوردن و ایستادن را در گاوهای یک‌بار زایش و چند بار زایش به طور متفاوتی تغییر می‌دهد. مصرف خوراک رقابتی در گاوهای چند بار زایش با مصرف خوراک کمتر در هفته قبل زایش رابطه مستقیم داشت. این کاهش بیشتر به دلیل تمایل به مصرف کمتر در هر بار سر آخور رفتن بود تا اینکه به دلیل کاهش تعداد وعده باشد. رقابت نرخ مصرف خوراک را در گاوهای چند بار زایش افزایش داد بخصوص ۲ هفته بعد زایش؛ گاوهایی با شاخص جابجایی کمتر سریع‌تر غذا می‌خوردند. بعلاوه گاوهای چند بار زایش رقابتی، زمان ایستادن بیشتری در هفته بعد از زایش داشتند.

Proudfoot, K. L. Veira, D. M. Weary, D. M. and von Keyserlingk, M. A. G. ۲۰۰۹. Competition at the feed bunk changes the feeding, standing, and social behavior of transition dairy cows. J. Dairy Sci. ۹۲:۳۱۱۶–۳۱۲۳.