ترکیبات آغوز و مدیریت مصرف آن

۳ دقیقه خواندن

آغوز در مقایسه با شیر کامل تقریباً دو برابر ماده خشک، سه برابر مواد معدنی و ۵ برابر پروتئین دارد. همچنین از نظر انرژی و ویتامین‌ها غنی تر از شیر است، به عنوان مثال غلظت ویتامینA در آغوز ۹ برابر شیر است. میزان بالای ویتامین‌های A , D, و E و چربی در آغوز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا گوساله تازه متولدشده ذخایر کمی از این مواد مغذی دارد. بعلاوه، غلظت کمتر لاکتوز در آغوز وقوع اسهال در گوساله را کاهش می‌دهد.

   مادر در حال نوازش گوساله اش ترکیبات بیولوژیکی آغوز(ایمونوگلوبولین ها و ترکیبات ایمنی)

بیشترین اهمیت ترکیبات بیولوژیک آغوز در کمک به سیستم ایمنی است. آغوز حاوی بسیاری از فاکتورهای رشد است که به فعال‌سازی سلول‌ها و عضلات سیستم گوارش کمک می‌کند. از جمله مهم‌ترین ترکیبات ایمنی در آغوز ایمونوگلوبولین ها و لوکوسیت­­­­­­­ها(گلبول‌های سفید) می‌باشند. گلبول‌های سفید آغوز شامل: لنفوسیت‌ها(۲۳%)، نوتروفیل ها(۳۸%) و ماکروفاژها(۴۰%) می‌باشند. ایمونوگلوبولین های آغوز شامل: ایمونوگلوبولین G (IgG) ۷۵%، ایمونوگلوبولین M  (IgM) ۱۰-۱۵% و (IgA) A  ۱۰-۱۵% می‌باشند

 عوامل موثر بر کیفیت آغوز گوساله

آغوز استاندارد باید بیش از ۵۰ گرم درلیتر ایمونوگلوبولین Gداشته باشد. میزان مناسب مصرف آن در ۲۴ ساعت ۱۰% وزن بدن است. زمان دادن اولین وعده آغوز به گوساله باید طبق مطالعات جدید زیر ۴۵ دقیقه تا یک ساعت باشد(Osaka et al, ۲۰۱۴)  در مطالعه اوساکا و همکارانش در سال ۲۰۱۴ بیشترین ایمونوگلوبولین G سرم مربوط به گوساله‌هایی بود که کمتر از ۴۵ دقیقه بعد از تولد، اولین وعده آغوز را دریافت کردند. درحالی‌که نسبت به سایر گروه‌ها آغوز کمتری دریافت کردند و بازدهی جذب هم در این گروه بیشتر بود. قابلیت جذب ایمونوگلوبولین Gاز تولد تا ۶ ساعت بعد از آن، به ازای هر ساعت ۳% کاهش می‌یابد. با توجه با یافته‌ها پیشنهاد می‌شود حداقل ۳ لیتر آغوز با غلظت ایمونوگلوبولین G بیش از ۴۰گرم در لیتر در اولین وعده بعد از تولد به گوساله داده شود. بار میکروبی آغوز باید کمتر از ۱۰۰ هزار در میلی‌لیتر باشد(<۱۰۰,۰۰۰ cfu/ml).

گوساله در حال شیر خوردن عوامل موثر بر میزان ایمونوگلوبولین Gآغوز

حجم شیر اولیه: گاوهایی که بیش از ۱۸ پوند(۸.۱۶ کیلوگرم) آغوز تولید می‌کنند، به دلیل افزایش رقت، غلظت ایمونوگلوبولین Gکمتری دارند. همچنین نشت شیر و یا شیردوشی قبل از زایمان باعث افزایش رقت و کاهش کیفیت آغوز می‌شود. 

وضعیت ایمنی: مواجه شدن دام با پاتوژن ها در طول زندگی و واکسیناسیون باعث افزایش غلظت ایمونوگلوبولین Gمی‌شود

طول دوره‌ی خشکی: حداقل دوره خشکی لازم برای انتقال و تغلیظ آنتی بادی‌ها از خون به آغوز ۳ تا ۴ هفته است. 

تغذیه دوره خشکی: گاوهایی با جیره دارای کمبود پروتئین و انرژی در دوره خشک کیفیت آغوز پایین تری دارند.

سن گاو: مربوط به مواجه شدن گاو با پاتوژن ها در طول زندگی است. کمترین کیفیت آغوز مربوط به گاوهای دو ساله است و با افزایش سن کیفیت آغوز افزایش می یابد ولی این افزایش احتمالاً خطی نیست. 

نژاد: آغوز نژاد جرسی با ۶۶ گرم بر لیتر ایمونوگلوبولین Gبهترین کیفیت و آغوز هلشتاین با ۴۸ گرم بر لیتر ایمونوگلوبولین G کمترین کیفیت آغوز را دارند. سایر نژادها از نظر کیفیت آغوز در بین این دو نژاد قرار می‌گیرند.

 فصل: سرمای شدید در مناطق شمالی و همچنین گرمای طاقت‌فرسای مناطق جنوبی هر دو به عنوان استرس باعث کاهش کیفیت آغوز می‌شود.

اهمیت ایمونوگلوبولین G

فراوان‌ترین آنتی بادی موجود در آغوز است. به طور مستقیم در ساعات اولیه زندگی گوساله به دلیل فضاهای بین اتصالات محکم(سستی اتصالات محکم) در دیواره روده جذب می‌شود. کیفیت آغوز، میزان ایمونوگلوبولین G و زمان دادن اولین آغوز رابطه مستقیمی با میزان ایمونوگلوبولین G جذب‌شده و سلامت گوساله دارد که با گردش در جریان خون گوساله در هفته‌های اول زندگی به مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که نرخ زنده‌مانی گوساله‌ها رابطه مستقیمی با میزان ایمونوگلوبولین G موجود در سرم دارد. در مقایسه دو گروه گوساله در روز ۵۶ زندگی، گروهی که میزان ایمونوگلوبولین Gسرم بیش از ۱۰ گرم در لیتر سرم داشتند در صد زنده‌مانی ۹۶ درصد گزارش شد، درحالی‌که گروهی که کمتر از ۱۰ گرم بر لیتر ایمونوگلوبولین Gسرم داشتند درصد زنده‌مانی ۹۱ درصد بود.

پاستوریزه و ذخیره‌ سازی آغوز

آغوز باید بلافاصله بعد از دوشش مصرف شود، در غیر این صورت باید برای جلوگیری از رشد باکتریایی سریعاً دمای آن را به زیر ۴ درجه سانتی‌گراد کاهش داد. به هیچ‌وجه آغوز را نبایددر دمای اتاق نگه داشت. نیم ساعت نگه‌داری آغوز در دمای اتاق در تابستان باعث دو برابر شدن جمعیت باکتریایی آن می‌شود.رشد باکتریایی بعد از ذوب‌شده آغوز منجمد نیز اتفاق می‌افتد. ذخیره‌سازی آغوز می‌تواند در دمای ۰.۵ تا ۱.۵ سانتی‌گراد برای ۲۴ ساعت صورت گیرد(قبل از این که رشد باکتریایی به حد نامطلوبی برسد). در دمای ۲۰- درجه می‌توان آغوز را برای مدت یک سال بدون تغییر شکل و تجزیه آنتی بادی نگه‌داری کرد. فریزرهای بدون برفک برای نگه‌داری طولانی مدت آغوز مناسب نیستند. چون در طی چرخه‌های دمایی و سرد کردن ممکن است آغوز ذوب شود و سیکل ذوب شدن و یخ زدن باعث کاهش عمر آغوز می‌شود (Minnesota Dairy Team).

گادن و همکارانش در دانشگاه مینسوتا دمای ۶۰ درجه را به مدت ۶۰ دقیقه برای پاستوریزاسیون آغوز پیشنهاد کردند. گزارشی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که در آغوز پاستور شده جمعیت بیفیدوباکتریا بیشتر و جمعیت ایکولای کمتری دارد که این مورد به بهبود رشد دستگاه گوارش کمک می کند.(Malmuthuge et al, ۲۰۱۵)

گوساله قهوه ای در حال تغذیه با شیر خشک